Mentor #60 'dạy và dịch tiếng Anh ngành sư phạm Anh dù ko giỏi tiếng Anh (Đại học Sài Gòn)
Dì gửi contact của mentor Hoàng https://www.facebook.com/lkhoang.gnaohkl/
Post này là dì dành cho Hoàng nên phần reply thắc mắc post này là của Hoàng <3
.
Chào mọi người. Mình là Hoàng.
Bài viết có nhiều chỗ code switching vì mất căn bản tiếng Việt + viết lúc 1h đêm lười sửa.
Mình muốn chia sẻ về kinh nghiệm đi dạy tiếng Anh + đi dịch. Mình đã có 5 năm kinh nghiệm dạy tiếng Anh và đi dịch freelance, nên mình nghĩ chia sẻ của mình sẽ giúp mọi người có cái nhìn rõ hơn về 2 ngành này.
Mọi người đừng nghĩ ai giỏi tiếng Anh mới có thể đi học sư phạm Anh. Mặc dù thi đầu vào đại học môn Anh được nhân đôi điểm, sinh viên cùng khóa với mình nhiều bạn lại khá là yếu tiếng Anh. Có bạn còn chưa học tiếng Anh chút nào, lên tới đại học mới bắt đầu học vì tưởng là vô trường được dạy hết từ A tới Z. Cái này thật ra không phải là không thể, nhưng phải cố gắng gấp 5-10 lần người khác thì mới có thể theo kịp.
Mình nhớ có người học cùng khóa còn nói đi dạy mà nói rõ quá người ta nghe hiểu hết thì lấy gì dạy, phải nói giọng sang chảnh bá tước quý tộc vùng quê anh quốc người ta mới theo (nó nói tiếng Anh mình nghe không hiểu gì), bây giờ nó đi dạy phát âm.
Lúc mình bắt đầu học đại học thiệt ra cũng không biết phải học gì, chỉ thấy bản thân có nền tiếng Anh nên chọn đại ngành Sư phạm Anh (một phần cũng do thầy bói kêu làm nghề ăn nói + sư phạm học chùa không tốn tiền). Mình học trường ĐH Sài Gòn, đối diện ĐH Sư phạm. Đi apply mà nói học ĐH Sài Gòn nhiều khi người ta còn hỏi lại biết học ở Sài Gòn rồi nhưng mà trường nào? :v Nói vậy thôi chứ học ở đây cũng tốt lắm. Giảng viên nhiều người rất giỏi & có tâm (xin reference letter là cho liền hehe miễn là sinh viên cùng khoa). Đầu ra cũng có yêu cầu rõ ràng chứ không lom com bỏ luôn như trường hàng xóm. Chỉ có cái khoa ngoại ngữ học ở dãy A (dãy cao nhất trong trường), 12h trưa học lầu 5 leo thang bộ thì hơi xu cà na. Mà giờ hình như lắp thang máy rồi, bữa đi ngang qua thấy mà rớt nước mắt chạnh lòng.
Mình nghĩ bước đầu tiên trong sự nghiệp là lúc mình tham gia chương trình đào tạo giáo viên free của trung tâm mình đang làm. Lúc đầu nghe tên ICA còn tưởng ILA fake, mà thôi kệ thấy free ngại gì không thử. Chị sếp của mình là người đứng ra đào tạo, chỉ mình từng chút một về cách đứng lớp cũng như phong thái sao cho phù hợp. Sau đó còn cho đi làm TA (Teaching Assistant) cho các lớp giáo viên nước ngoài và các lớp của chỉ (nói làm TA thôi chứ vô ngồi học như học viên). Sau khi thấy mình chắc thì chỉ mới bắt đầu cho dạy thử mấy lớp thấp (cỡ beginner) và tài trợ đi thi (trước giờ mình thi mấy bằng quốc tế như IELTS, CPE, etc. toàn do trung tâm bao chứ chưa tốn đồng nào 🤣 bởi vậy cho nên toàn xách đít đi thi không thèm ôn gì, chủ yếu để xem level mình đang ở đâu). Tóm lại là công ty tốt, tạo điều kiện phát triển tối đa nên mình vẫn còn làm tới bây giờ. Hình như năm nay cũng đang rục rịch làm thêm 1 khóa training nữa (tính tiền chứ hết rảnh làm free).
Cũng trong lúc đi dạy này mình bắt đầu nhận thêm việc dịch thuật chung với chị sếp. Bên mình có hợp tác với mấy trung tâm tư vấn du học & định cư nên phần lớn toàn là dịch hợp đồng mua bán nhà cửa + giấy tờ liên quan. Có lần dịch cả trăm trang 1 ngày, giá ngày đó có cỡ mấy chục ngàn 1 trang. Bởi vậy hôm trước đi dịch công chứng cái bảng điểm đại học 2 trang bị báo giá 300k tuk quá quay lưng không thèm làm. Lương không cao nhưng làm vì thích + tự dạy bản thân được nhiều thứ. Thiệt ra cũng từ việc dịch này mà mình học được từ vựng rất nhiều + cải thiện văn phong. Càng làm càng thấy mình thích dịch (nói vậy thôi chứ 1 ngày dịch gần 100 trang ngán ỉa), tự cắt mấy bài báo ra đọc học từ vựng và xem cách người ta dùng từ. Sau này thì có hợp tác với các clients lớn hơn như dịch thông tin giải chạy bộ cho ngân hàng màu đỏ và thông tin sản phẩm cho công ty đồ ăn màu xanh lá.
Ai còn đang băn khoăn muốn theo nghề cứ tưởng tượng 1h đêm đọc chục trang research paper chỉ để phát hiện ra shrimp paste = mam ruoc = mam tom và khách hàng kêu dịch riêng 2 loại để đem bán.
Nhưng mà được cái đi siêu thị có thể chỉ vô tự hào khoe cái này mình dịch nè 🤣 xong rủ người ta mua mặc dù dịch thôi chứ sản phẩm bán được cũng có được hoa hồng đồng nào đâu (ノへ ̄、).
Mình không thích con nít nên không đi dạy tiếng Anh trẻ em. Thiệt ra hồi đó chưa trả chiếu có thử 1 lần vì công ty hợp tác với 1 trung tâm dưới Vũng Tàu. Vô 1 lớp chỉ có 4 đứa 5-6 tuổi, nói tiếng Việt thì hiểu chứ tiếng Anh thì bye. Dạy được nửa tiếng sang chấn tâm lý đầu bù tóc rối tự hỏi bản thân có cần tiền tới múc này? Thiệt ra là có nhưng đi dạy người lớn nhiều tiền hơn nên tạm biệt. Từ đó tới giờ chỉ dạy người lớn chứ không dám đua đòi.
Người ta hay nói đi dạy nhàn rỗi vô nói nhảm là có tiền. Thiệt ra muốn làm vây cũng được, nhưng tại bị sếp tẩy não thành người có tâm nên không nỡ. Một ngày mình làm việc từ 9h sáng tới 10h tối, các lớp thì không phải kín tới độ phải thở oxy nhưng hầu hết đều có writing nên phải chấm bài sấp mặt lợn. Mình khá là socially awkward, cũng không phải thuộc dạng hoạt náo viên, nên vô lớp không nói nhảm mà chỉ lo dạy. Ai rủ đi cà phê là túa chạy không dám đi (ra 4 mắt dòm nhau ai biết nói gì). Nói vậy không có nghĩa là trong lớp có mình mình giảng bài, mình hỏi lại học viên rất nhiều để đảm bảo là họ hiểu. Bởi vậy dạy online mà hỏi không ai trả lời chỉ muốn thò tay qua màn hình bóp cổ. Chờ người khác trả lời tuột adrenaline lắm người ơi.
Thiệt ra làm nghề gì cũng sẽ mệt, chủ yếu là hãy tự tạo động lực cho bản thân. Đi dạy là dễ tự tạo động lực nhất, lâu lâu buồn cho nghỉ nguyên tuần đi du lịch tìm động lực. Mình sẽ không sugarcoat việc tiền là động lực chính để đi làm (ủa nghề chọn người chứ người ai chọn đi làm đâu?).
Mình nghĩ năng lực cần có để đi dạy (ở trung tâm theo hướng học thuật - mình nghĩ là mảng cạnh tranh nhất) là thi IELTS không cần ôn gì cũng được 7.5-8.0. Nếu không thích IELTS có thể tham khảo thử một số chứng chỉ khác của Cambridge có giá trị trọn đời ví dụ như CAE (C1) hoặc cao nhất là CPE (C2) nhe. Tất nhiên chứng chỉ tiếng Anh chỉ có thể chứng minh được khả năng sử dụng ngôn ngữ của bản thân, còn đi dạy thì phải có kinh nghiệm & kỹ năng sư phạm :D.
Nửa đêm nghĩ gì viết đó nên hơi lan man. Bạn nào có thắc mắc gì cứ hỏi mình sẽ trả lời cụ thể hơn.
Hope this helps.